2015 Yılında Eurobondların Vergilendirilmesi

Yatırımcılar açısından; diğer yatırım araçlarına kıyasla, eurobondların vergilendirilmesi biraz karışık gözükebilir. Örneğin mevduattaki gibi ya da yatırım fonlarındaki gibi stopaj vergisi otomatik düşmemektedir. Bundan dolayı da yatırımcıların kafası karışmakta ve eurobond işlemlerine mesafeli davranmaktadırlar ya da eurobond aldıklarında çok fazla vergi çıkar diye satmayıp uzun yıllar ellerinde tutmaktadırlar.

Gelin birlikte bir örnek üzerinden eurobond alım satım kazançlarının vergilendirilmesini hesaplayalım. Diyelim ki elimizde 200.000 nominal 2040 vadeli dolar cinsinden eurobond var ve bozmayı düşünüyoruz ama ne kadar vergi çıkacağını bilmediğimiz için bozarsak karlı olup olmayacağını merak ediyoruz. Hadi maddeler halinde eurobond vergi hesaplamasını örnek üzerinden anlatalım;

• Öncelikle eurobondların alım satım kazançlarının vergilendirilmesi; 2006 öncesi ihraç edilen ve 2006 sonrası ihraç edilen eurobondlara göre farklılık gösterir.

2006 öncesi ihraç edilen eurobondlarda alım satım kazancı;

• Stopaja tabi değildir
• Alım satım kazancı Türk Lirası bazında hesaplanır
• İktisap bedeli elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi oranında artırılabilir.
• Alım satım zararları, alım satım karlarına mahsup edilir
• Diğer alım satım kazançlarıyla birlikte 2015 yılı için 23.000 TL ‘si vergiden istisnadır. İstisnayı aşan kısım beyan edilir

2006 sonrası ihraç edilen eurobondlarda alım satım kazancı;

• Stopaja tabi değildir
• Alım satım kazancı Türk Lirası bazında hesaplanır
• Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi değişim oranının %10 veya üzerinde olması şartıyla, iktisap bedeli elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Yurtiçi ÜFE değişim oranında artırılabilir.
• Alım satım zararları, alım satım karlarına mahsup edilir
• 2015 yılı için kazancın tutarı ne olursa olsun beyan edilir

 EUROBOND VERGİ HESAPLAMA

1. Öncelikle elimizdeki eurobondun 2006 öncesinde mi yoksa 2006 sonrasında mı ihraç edildiğini bulmalıyız. Örneğimize göre, 2040 vadeli dolar cinsi eurobondumuz 5 Ocak 2010 tarihinde ihraç edilmiştir. Yani 2006 sonrasında ihraç edilmiştir.
2. Bu eurobondu hangi tarihte aldığımızı bulmalıyız. Örneğimizdeki eurobondu 23 Ocak 2013 tarihinde aldık.
3. Eurobondu alırken ne kadar ödediğimizi bulmalıyız. Örneğimizdeki eurobondu 271.987 dolar ödeyerek aldık.
4. Eurobondu aldığımız tarihe göre bir önceki ayın Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi’ni bulmalıyız. Bunu tuik.gov.tr adresinden “Temel İstatistikler” altında “Enflasyon ve Fiyat” başlığının içindeki “Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (2003=100)” excel dosyasını açarak bulabiliriz. Örneğimize göre biz bu eurobondu 23 Ocak 2013 tarihinde aldığımıza göre o zaman bir önceki ay olan Aralık 2012’nin ÜFE endeksini almalıyız. O da 207.29 tur.
5. Aldığımız tarihteki merkez bankası efektik Dolar/TL ya da Euro/TL alış kurunu bulmalıyız. Elimizdeki eurobond dolar cinsinden ise Dolar/TL kurunu, euro cinsindense Euro/TL kurunu bulmalıyız.Aradığımız kur oranını tcmb.gov.tr sayfasındaki “TCMB Döviz Kurları” başlığı altındaki “Arşiv” başlığını açıp ilgili tarihi yazarak bulabiliriz. Örneğimizdeki eurobond dolar cinsinden olduğuna göre, aldığımız tarih olan 23 Ocak 2013’teki Dolar/TL efektif alış kuru 1.7610 dur.
6. Aldığımız tarihteki Dolar/TL alış kuruna eurobondu alırken ödediğimiz tutarı TL’ye çevirmeliyiz. Örneğimizdeki eurobondun TL karşılığı maliyeti 478.969,10 TL (271.987 x 1.7610) olacaktır
7. Satmayı düşündüğümüz tarihi bulmalıyız. Örneğimizdeki eurobondu diyelim ki 14 Ocak 2015’te satmayı düşünüyoruz.
8. Satmayı düşündüğümüz tarihte elimize geçecek tutarı bulmalıyız. Örneğimizdeki eurobondu 14 Ocak 2015’te satarsak elimize 253.687 dolar geçecek bankadaki portföy yöneticimizin dediğine göre.
9. Satmayı düşündüğümüz tarihe göre bir önceki ayın Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi’ni bulmalıyız. Bunu tuik.gov.tr adresinden “Temel İstatistikler” altında “Enflasyon ve Fiyat” başlığının içindeki “Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (2003=100)” excel dosyasını açarak bulabiliriz. Örneğimize göre biz bu eurobondu 14 Ocak 2015 tarihinde satmayı düşündüğümüze göre o zaman bir önceki ay olan Aralık 2015’in ÜFE endeksini almalıyız. O da 235.84 tür.
10. Satmayı düşündüğümüz tarihteki merkez bankası efektik Dolar/TL ya da Euro/TL alış kurunu bulmalıyız. Elimizdeki eurobond dolar cinsinden ise Dolar/TL kurunu, euro cinsindense Euro/TL kurunu bulmalıyız.Aradığımız kur oranını tcmb.gov.tr sayfasındaki “TCMB Döviz Kurları” başlığı altındaki “Arşiv” başlığını açıp ilgili tarihi yazarak bulabiliriz. Örneğimizdeki eurobond dolar cinsinden olduğuna göre, satmayı düşündüğümüz tarih olan 14 Ocak 2015’teki Dolar/TL efektif alış kuru 2.2911 dir.
11. Satmayı düşündüğümüz tarihte elimize geçecek tutarın TL karşılığını bulmalıyız. Örneğimizdeki eurobondu sattığımızda elimize geçecek tutarın TL karşılığı 581.222,29 TL (253.687 x 2.2911) olacaktır.
12. Alım satım tarihlerine göre Yurtiçi ÜFE endeksindeki değişim oranının hesaplamalıyız. Örneğimize göre satım tarihinden önceki ayın ÜFE oranı 235.84 idi. Alım tarihinden önceki ÜFE oranı ise 207.29 idi. Buna göre ÜFE’deki değişim oranı %13.77 çıkıyor.
13. ÜFE değişim oranının %10 ya da üzerinde olup olmadığına karar vermeliyiz. Örneğimizdeki ÜFE değişim oranı %13.77 olup, %10 kriterinin üzerindedir.
14. ÜFE değişim oranı %10’un üzerindeyse, eurobondu alırken ödediğimiz tutarın TL karşılığını ÜFE değişim oranı kadar artırabiliriz. Buna göre ÜFE’ye endekslenmiş yeni maliyetimiz 544.923,15 TL (478.969,10 x (1+ 0.1377)) olacaktır.
15. Satarken elimize geçecek tutarla endekslenmiş maliyet farkına göre gelir beyanına ekleyeceğimiz tutarı bulmalıyız. Örneğimize göre elimize geçecek tutar 581.222,29 TL iken endekslenmiş maliyetimiz 544.923,15 TL dir. Buna göre net kazancımız 36.299,14 TL dir.
16. Eğer başka eurobond işlemlerimiz de olduysa tüm bu eurobond işlemlerinden elde ettiğimiz kazanç ya da zararları toplarız. Bunları topladığımızda nette kazancımız varsa bu bu kazancı beyan ederiz. Zarar varsa herhangi bir beyanda bulunmaya gerek yoktur.
17. Eğer eurobondun bağlı olduğu hesabımız ortak hesap ise elde edilen kazanç ortak sayısına bölünür. Bu da beyan edeceğimiz tutarın azalmasına neden olur. Tavsiyem ortak hesap üzerinden eurobond işlemleri yapmanız yönündedir.

EK : 2015 Yılı Eurobond Kupon Faizlerinin Vergilendirilmesi

• Stopaja tabi (% 0).
• İtfada oluşan anapara kur farkı gelir sayılmaz.
• Enflasyon indirimi uygulanmaz.
• Elde edilen faiz gelirlerinin, stopaja tabi tutulmuş diğer menkul ve gayrimenkul sermaye iratları ile birlikte, 2015 yılı için geçerli olan 29.000 TL’lik beyan sınırını aşması halinde

gelirin tamamı beyan edilir.

NOT: Eurobondların vergi hesaplamasıyla ilgili yukarıdaki örnek üzerinden gösterdiğimiz yönteme göre hesapladığınız tutarda küçük farklılıklar olabilir. Bu yüzden çıkan tutarı yaklaşık olarak kabul edebilirsiniz. Sonuçta hiçbirimiz vergi uzmanı değiliz. Olsak bile burası TÜRKİYE!!! İstenirse farklılık bir şekilde bulunabilir…