Bireysel Emeklilik ya da kısa adıyla BES son dönemlerde giderek daha da popüler hale geldi. Daha çok insan BES yaptırmaya başladı. Tabii ki bunda yatırılan katkı payına ek olarak devletin %25 ek katkı payı yatırması da etkili oldu.
BES yaptıran kişi daha başlangıçta belli şartlara bağlı olarak %25 getiriyi elde etmiş oluyor. Bundan sonrası ise bu getiri oranını daha fazla nasıl artırabilirize kafa yormaktan geçiyor. İşte bu noktada maalesef BES katılımcılarının çoğu başarısız oluyor. Çünkü BES’te yatırım yaptıkları fonların dağılımını yıl içinde değiştirmiyorlar. Bunu yapmadıklarında ise genelde BES’teki getirilerden memnun olmuyorlar ve sistemden çıkıyorlar.
Bu nedenle aşağıda maddeler halinde bireysel emeklilik (BES)’teki yatırımlarımızın getirisini artırabilmek için fon dağılımını nasıl etkin bir şekilde yönetebileceğimizi özetlemeye çalıştım. Umarım faydalı olur.
- BES geleceğiniz için yaptığınız uzun vadeli bir yatırım aracıdır. Bu yüzden getirisinden memnun değilseniz BES’ten çıkmak yerine getiriyi nasıl artırırıma kafa yormanız gerekir. Bunun için de hemen finans okuryazarlığınızı artırmaya yönelik olarak kendinize yatırım yapmaya başlayın. Piyasaları ve ekonomiyi biraz daha yakından takip edin.
- BES’te seçtiğiniz fon ya da fonların dağılımını yılda 6 kez değiştirme hakkınız var. Bu yüzden risk anlayışınıza göre bu fon dağılımını yılda 2-3 kez değiştirmek fazlasıyla yeterli olacaktır.
- Unutmayınki hiçbir yatırım aracı sürekli kazandırmaz ya da kaybettirmez. Doğru zamanda doğru yatırım aracına doğru vadede yatırım yapabilmeliyiz. Belli bir dönemde belli yatırım araçları öne çıkarken, başka bir zamanda başka yatırım araçları öne çıkar. Diyelimki önümüzde genel seçimler var. Seçim tarihi yaklaştıkça gerilimin artacağını ve iktidarın popülist politikalar izleyeceğini; bunun da ekonomiye zarar vereceğini düşünüyorsunuz. Bu durumda borsanın değer kaybedeceğini ama doların yukarı gideceğine inanıyorsunuz. Düşünceniz bu ise, BES’teki fonlardan içinde dolar ya da dolara endeksli yatırım araçları bulunduran fonların oranını artırmalı ve hisse senetleri ve tahvil-bono bulunduran fonların oranını düşürmelisiniz. Düşündüğünüz gibi dolar çok yükseldiyse ve hedeflediğiniz getiri oranını yakaladıysanız, fon dağılımını tekrar değiştirmelisiniz. Çünkü dolar sonsuza kadar yükselmeyecek ya da borsa sürekli düşmeyecektir.
- BES’teki devlet katkısından ve düşük vergi oranından yararlanmanın temel şartı 56 yaşı doldurmak ve en az 10 yıl bireysel emeklilik sisteminde kalmaktır. Bu yüzden yaşınız ne kadar gençse alabileceğiniz risk o kadar fazla olacaktır. Size tavsiyem bu durumda seçtiğiniz fonlar hisse senedi ağırlıklı olsun. Ve asla borsadaki düşüşlerden paniğe kapılmayın. Siz zaten aylık düzenli katkı payı yatırdığınız için aldığınız fonun maliyeti de ona göre düşecektir.
- Eğer çocuklarınız için BES yaptırdıysanız, sadece hisse senedi fonlarını bulundurmanızı önerebilirim. Belli bir yaşa geldiklerinde kendi adlarına birikmiş ciddi bir birikimle karşılaşacaklardır. Bunu eğitimleri için, ev ve araba almak için ya da ilerde iş kurmak için sermaye olarak kullanabileceklerdir. O zaman elde edecekleri olası yüksek getirilerden dolayı, 56 yaşı beklemek ya da devlet katkısının belli bir yüzdesini kaybetmek korkusunu yaşamadan BES’ten paralarını çekebileceklerdir. İsterlerse kendileri daha sonra yeniden BES yaptırabilirler.
- Yaşınız yükseldikçe BES’teki fonlarınız içinde likit fonlarınızın oranını artırmanızı öneririm. Çünkü bu durumda 56 yaşına yaklaştıkça devlet katkısına odaklanmalı ve anaparanızın üzerine devlet katkısını alarak sistemde en az 10 yılı tamamlamalı ve 56 yaşını geçince tamamını minimum kesintiyle alabilmelisiniz.