1 Ocak 2016 itibariyle bireysel emeklilikte neler değişti? Katılımcılar nasıl etkilenecek?
1 Ocak 2016 tarihi ile birlikte bireysel emeklilik (BES)’teki kesintilerle ilgili yeni düzenlemeler yürürlüğe girdi. Amaç BES katılımcılarını sistemde daha uzun tutabilmek ve düzenli katkı payı ödemelerini teşvik etmektir. Ayrıca %25’lik devlet katkısında bir değişiklik olmadı.
- Yeni düzenlemeyle birlikte bireysel emeklilikteki 3 kesintiden 2 tanesi ortadan kalkmış oluyor. Yani;
- Giriş aidatı ortadan kalkıyor
- Fon yönetim gideri ortadan kalkıyor
- Fon işletim ücreti devam ediyor
BES şirketleri katılımcılardan artık giriş aidatı ve fon yönetim gideri altında kesintiler almak yerine, yeni düzenlemeyle her yıl aylık brüt asgari ücretin (2016 için 1.647 TL) %8.5’ine denk gelecek şekilde yıllık kesinti yapacak. 2016 yılı için bu rakam yaklaşık 140 TL; fakat aylık brüt asgari ücretteki artışa göre her yıl bu tutar da artacaktır. Burada dikkate alınacak asgari ücret tutarı yılın ilk 6 ayı için belirlenen aylık brüt asgari ücret tutarıdır.
İlk 5 yıldan sonra bu kesinti yapılmayacak. Ama katılımcı 5 yıldan önce sistemden çıkmak isterse aradaki farkı da ödemek zorunda kalacak. Yani 5 yıldaki toplam kesinti diyelim ki bugünkü aylık asgari ücrete göre 700 TL (5 yıl x 140 TL= 700 TL) katılımcı 3. yılda çıkmak istedi sistemden. Bu durumda katılımcıdan 3 yılda kesilen tutar 3 x 140 TL= 420 TL olur. Ama katılımcı bununla kurtulamaz. Katılımcıdan 5 yıllık kesinti tutarı olan 700 TL’nin tamamı alınacağı için, katılımcı 280 TL daha ödemek zorunda kalacak. Asgari ücret her yıl değişeceği için bu tutar daha da artacaktır.
- Yeni düzenlemeyle düzensiz katkı payı ödemelerine gözetim geliyor. Yani;
Eğer siz 3 ay katkı payını ödemezseniz, düzensiz ödeme statüsüne düşüyorsunuz. Bu statüye düştüğünüz tarihten itibaren 5 iş günü içinde BES şirketiniz size bilgi veriyor olacak.
- Yeni düzenlemeyle birlikte toplam kesinti tutarına üst sınır getiriliyor. Yani;
Sözleşmenin yürürlük tarihinden sonlanma tarihine kadar geçen sürede yapılan kesintiler toplamı (fon işletim gideri + asgari ücretle ilişkilendirilmiş kesintiler, yani giriş aidatı ve fon yönetim gideri eski adıyla), sözleşmenin 6. yılından geçerli olmak üzere her yıl, katılımcının devlet katkısı hesabındaki toplam birikimin belli bir yüzdesini geçemeyecek. Buna göre; 6. yıla kadar yapılan kesintiler toplamı devlet katkısı hesabındaki toplam birikimin %60’ını, 7. yılda %70’ini, 8.yılda %80’ini, 9. yılda %90’ını ve 10. yıl ve sonrası için %100’ünü geçemeyecek. Bu kesintileri kontrolü 01/01/2021 tarihi itibariyle yapılmaya başlanacak.
- Yeni düzenlemeyle sizlerden kesilen fon toplam gider kesintisinin belli yüzdeleri size iade edilecek. Yani;
Sözleşmenin 6. yılında, o ana kadar kesilen fon toplam gider kesintisinin %2.5’i size iade ediliyor olacak. Eğer sözleşme süreniz 7-14 yıl arası ise her yıl 2.5 puan artarak (örneğin 7. yılda %5 olacak), sözleşme süreniz 15 yıl ve sonrası ise %25’i iade edilecek.
Sonuç olarak;
Yeni düzenlemeyle sizleri bireysel emeklilik sisteminde daha fazla tutmak amaçlanıyor. BES sistemini para kazanmak için değil geleceğiniz için düşünürseniz uzun yıllar kalabilirsiniz ve ciddi getiriler de elde edebilirsiniz. Yapmanız gereken tek şey bütçenize göre katkı paylarını düzenli ödemek ve yıl içinde piyasalardaki gelişmelere fon dağılımını arada sırada değiştirmek. Son bir şey daha: Aklınıza ne takılırsa takılsın hemen BES şirketinizdeki danışmanınızla iletişime geçin ve sizi tatmin edecek cevapları almadan yakasını bırakmayın:) Onların işi size BES satmakla bitmiyor, sizinle uzun bir yolculuğa çıkıyorlar…
Ayrıca bakınız:
