12 maddede açığa satış nedir ve nasıl yapılır
Açığa satış işlemleri, Borsa İstanbul’da yatırımcıların çok sık yaptığı işlemlerdendir. Genelde riskli işlemler olarak görülür. Peki açığa satış tam olarak nedir, nasıl yapılır? Gelin 12 maddede açığa satış işlemlerini açıklayalım.
- Açığa satış; sahip olmadığımız ve fiyatının düşmesini beklediğimiz hisse senedini satmaktır. Yani sahip olmadığımız ilgili hisse senedini yüksek fiyattan satıp, sonrasında düşük fiyattan satın alarak yerine koymak ve aradaki fiyat farkını kar olarak elde etmektir.
- Açığa satış yapabilmek için öncelikle aracı kurumla yatırımcı arasında açığa satış işlemleri çerçeve sözleşmesinin imzalanması gerekir. Ayrıca aracı kurumda kredi limitiniz olmalıdır.
- Açığa satış yaparken verilen emrin “açığa satış emri” olduğu belirtilir.
- Çalıştığınız aracı kurum o hisse senedini başka bir yatırımcı hesabından ya da piyasadan ödünç alır ve sizin adınıza satar.
- Çalıştığınız aracı kurumun büyüklüğü açığa satış işlemleri yapmanızı kolaylaştırır.
- Açığa satış yaparken hisse senedi fiyatının düşeceğini varsayıyoruz. Eğer ilgili hisse senedi fiyatı düşmez ve sürekli çıkarsa aldığınız risk sonsuza kadar gidebilir teoride.
- Açığa satış işlemi, ilgili hisse senedinin en son gerçekleşen işlem fiyatından daha yüksek bir fiyat seviyesinden yapılır. Fakat en son gerçekleşen fiyatın bir önceki fiyattan daha yüksek olması halinde ise, açığa satış işlemi en son gerçekleşen fiyat düzeyinden yapılabilir. Seans açılışında, en son gerçekleşen fiyat bir önceki seansın kapanış fiyatıdır.
- Açığa satış işlemleri genelde gün sonunda ilgili hisse senedi alınarak kapatılır.
- Açığa satış yaparken hesabınızda belirli bir miktar nakit bulundurmak zorundasınız. Mevzuata göre, yatırımcı açığa satış işleminin başlangıcında ve devamında %35 oranında özkaynak bulundurmak zorundadır. Aracı kurum bu oranı daha yüksek seviyede tutabilir müşteriye ve ilgili hisse senedine göre.
- Özkaynak oranı her gün aracı kurumunuz tarafından hesaplanarak takip edilir. Eğer özkaynak oranı asgari oranın altına düşerse, aracı kurum sizinle en hızlı şekilde irtibata geçerek ek nakit veya sermaye piyasası aracı yatırmanızı talep eder.
- Özkaynak tamamlama çağrısı en fazla 2 iş günü içinde yatırımcı tarafından yerine getirilmezse, aracı kurum yatırımcıya ihbarname göndermeden açığa satış işleminden gelen nakdi ya yatırımcı hesabında bulunan sermaye piyasası araçlarını satarak açığa satış işlemini kapatmaya yetkilidir.
- Açığa satış işlemi yapıldıktan sonra; takas tarihinde ilgili hisse senedi yatırımcının hesabında yapılan satış tutarı kadar bulunmazsa, aracı kurumla yatırımcı arasında daha önce yapılan sözleşmeler çerçevesinde, takas tarihini izleyen en geç 1 iş günü içinde temerrütle ilgili mevzuatta belirtilen işlemler uygulanmaya başlanır.
