Bu yazıda sana adım adım nasıl kendi yatırım fonu sepetini oluşturabileceğini anlatacağım. Ne teknik terimlere boğacağız, ne de soyut konuşacağız. Hadi başlayalım.
“Tüm yumurtaları aynı sepete koyma.”
Yatırım dünyasının belki de en bilinen sözü bu.
Ama nasıl yapılacağı konusunda çoğu kişi yalnızca hisselere ya da altına bölüştürmekten öteye geçemiyor.
Oysa fon sepeti oluşturmak, riski bölüştürmek ve fırsatları çeşitlendirmek demektir.
1. Önce Kendini Tanı: Hedefin ve Süren Ne?
Sepeti oluşturmadan önce şu iki soruya net cevap vermelisin:
– Bu paraya ne zaman ihtiyacım olacak?
(Kısa vadeli mi, uzun vadeli mi?)
– Beklentim ne?
(Yüksek getiri mi, istikrar mı, koruma mı?)
Örneğin, 3 yıl sonra ev almak istiyorsan sepetinde daha az riskli fonlar ağırlıklı olmalı.
Ama 10+ yıl vadeli birikim yapıyorsan hisse fonları gibi büyüme odaklı fonlar devreye girebilir.
2. Fon Türlerini Anla ve Dağılım Yap
Dengeli bir fon sepeti için genellikle şu ana başlıklarda çeşitlendirme yapılır:
* Hisse Senedi Fonları → Büyüme potansiyeli yüksek, ama dalgalı
* Borçlanma Araçları Fonları (Tahvil/Eurobond vs.) → Daha istikrarlı, düşük riskli
* Altın/Emtia Fonları → Enflasyona karşı koruma, güvenli liman
* Para Piyasası Fonları → Likidite ve nakit ihtiyacı için
* Karma veya Değişken Fonlar → Otomatik çeşitlendirme
* Sürdürülebilirlik/Tematik Fonlar → Gelecek vadeden sektörlere odaklı
Başlangıç için örnek bir sepet dağılımı:
– %40 Hisse senedi fonu
– %30 Tahvil/borçlanma fonu
– %20 Altın fonu
– %10 Para piyasası fonu
Tabii bu, herkes için geçerli bir oran değil. Yaş, hedef, risk iştahı ve piyasa koşullarına göre esnetilmeli.
3. Fonlar Arası Dengeyi Takip Et
Sepeti bir kere oluşturup bırakmak olmaz. Piyasa koşulları değiştikçe bazı fonların ağırlığı artar, bazıları azalır.
Bu nedenle yılda en az 1-2 kez “portföy dengeleme” yapmak faydalıdır.
Örnek: Hisse fonun çok kazandırdı ve ağırlığı %40’tan %60’a çıktıysa, risk profiline göre fazlalığı azaltabilirsin.
4. Benzer Fonlardan Fazla Alma
Sepet yaparken “çeşitlendirme yapıyorum” derken aynı tür fonlardan birkaç tane almak gizli tek yönlü yatırım anlamına gelebilir.
* 3 farklı hisse fonu aldın ama hepsi teknoloji ağırlıklıysa, aslında çeşitlendirme yapmadın.
* Aynı sektöre veya aynı şirketlere yatırım yapan fonlar sepetinde tekrar etmemeli.
5. Likiditeyi Unutma: Her Şeyi Kilitleme
Sepet oluştururken mutlaka bir miktar hızlı nakde dönebilecek fona yer ver.
Bu, ani ihtiyaçlar için can simididir.
* Para piyasası fonları ya da düşük riskli tahvil fonları bu iş için idealdir.
* Böylece hem fırsatları kaçırmazsın hem de panikle fon bozdurmazsın.
6. Yatırım Düzenini Oturt: Tek Sefer Değil, Adım Adım
Fon sepeti oluştururken tek seferde tüm parayı yatırmak yerine düzenli alım yapmak da etkili bir stratejidir.
* Aylık veya üç aylık dönemlerde belirli tutarlarla alım yapmak, fiyat ortalaması avantajı sağlar.
* Özellikle dalgalı piyasalarda bu strateji çok işe yarar.
7. Duygularla Değil, Planla Hareket Et
Sepetiniz zamanla inişler çıkışlar gösterebilir. Bu doğaldır.
“Düştü, hemen satayım mı?” demek yerine,
“Ben bu fona neden yatırım yapmıştım?” sorusunu hatırla.
Planlı hareket edenler, genelde uzun vadede kazanır.
Sözün Özü: İyi Sepet, Size Özel Sepettir
Başkasının fon sepeti size uymayabilir.
Yatırım, bir ölçüde kişisel bir terzilik işidir. Size özel ölçü alınır, hedeflerinize göre dikilir.
Doğru soruları sorarak, sade bir planla ve aşırıya kaçmadan…
Fon sepeti, gelecekteki finansal özgürlüğünüzün temellerinden biri olabilir.