Elinde bir miktar paran var veya her ay düzenli kenara koyabiliyorsun.
Hedefin de net: Uzun vadede birikim yapmak.
Peki bu parayı nereye koyacaksın?
* Vadeli Mevduat mı?
* Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) mi?
İkisi de güvenli, ikisi de kazandırıyor ama yolları ve yapı taşları farklı.
Gelin birlikte karşılaştıralım.
Vadeli Mevduat Nedir?
Vadeli mevduat, paranı belirli bir süre bankaya emanet edip karşılığında faiz geliri aldığın bir yatırım türüdür.
– Sabit getiri (ne kadar kazanacağın bellidir)
– Kısa ve orta vadede değerlendirme imkanı
– Düşük risk
– TL, döviz, altın gibi farklı para birimlerinde açılabilir
– Mevduat sigortası kapsamında (200 bin €’ya kadar güvence)
Ama…
– Enflasyon yüksekse, reel getiri düşebilir
– Vergi stopajı (%5–%15 arası) kesilir
– Disiplinli uzun vadeli yatırım için pek motive edici değildir
BES Nedir?
Bireysel Emeklilik Sistemi, düzenli olarak yaptığın katkılarla fonlarda birikim oluşturduğun ve devletin de seni %30 katkıyla desteklediği bir sistemdir.
– %30 devlet katkısı
– Profesyonel fon yönetimi
– Uzun vadede yüksek bileşik getiri
– Emeklilikte düşük vergi oranı (%5 stopaj)
– Psikolojik olarak “zorunlu birikim” etkisi
Ama…
– 56 yaşa kadar çıkarsan devlet katkısının tamamını alamazsın
– Paranı istediğin zaman çekemezsin
– Fon performansına bağlı risk içerir (ama genelde kontrollüdür)
Karşılaştırma Tablosu
| Kriter | BES | Vadeli Mevduat |
|---|---|---|
| Getiri | Devlet katkısı + fon getirisi | Faiz oranı üzerinden sabit getiri |
| Risk | Düşük-Orta (fonlara bağlı) | Düşük |
| Likidite | Düşük (56 yaş öncesi kısıtlı) | Yüksek (vade bozulsa faiz kaybı) |
| Vergi Avantajı | Emeklilikte düşük stopaj | Faiz gelirinden %5–15 stopaj |
| Devlet Katkısı | Var (%30’a kadar) | Yok |
| Uzun Vade Performansı | Yüksek potansiyel (bileşik getiri) | Sabit getiri, enflasyona duyarlı |
| Disiplinli Birikim | Yüksek (otomatik kesintiyle) | Düşük (iradeye bağlı) |
Peki Hangisi Daha Avantajlı?
Şöyle özetleyelim:
* Eğer kısa vadede paraya erişmen gerekiyorsa, vadeli mevduat daha uygundur.
* Ama asıl hedefin geleceğini garanti altına almak, uzun vadeli ve disiplinli birikim yapmaksa, BES çok daha güçlü bir seçenektir.
Ve yine şunu söylemek mümkün:
* İkisi birlikte kullanılabilir.
– BES ile uzun vadeli, garantili emeklilik birikimi yapılabilir.
– Vadeli mevduat ile kısa vadeli nakit ihtiyaçları güvenceye alınabilir.
Sözün Özü
“Paramı nasıl değerlendirsem?” sorusu kolay bir soru değil.
Ama önemli olan şu:
* Bir yerden başlamak.
* Ve sabırlı olmak.
İster BES, ister vadeli mevduat, ister ikisi birlikte…
Gelecekte “iyi ki” demek için bugün harekete geçmek gerek.