1. Halka Arz Fiyatı Nasıl Belirlenir?
Yeni bir şirketin borsaya açılması yatırımcılar için heyecan verici bir fırsattır. Ancak en kritik sorulardan biri: Hisse başı fiyat ne olacak?
Bu fiyat, şirketin finansal tabloları, piyasa beklentileri ve arz-talep dengesi gibi unsurlar dikkate alınarak belirlenir. Genelde sabit fiyatla ya da fiyat aralığı belirlenerek talep toplanır. Hangi yöntemde ne kadar talep gelirse, nihai fiyat ona göre şekillenir.
Unutmayın: Fiyat sadece bir rakam değil, şirketin kendine biçtiği değerin bir yansımasıdır.
2. Lot Ne Demek, Lot Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Borsada işlem yaparken sıkça duyduğumuz kelimelerden biri “lot”tur. Aslında oldukça basit: 1 lot = 1 adet hisse.
Eğer bir şirketin hisse fiyatı 10 TL ise ve siz 100 lot alırsanız, 1.000 TL yatırım yapmış olursunuz. Ancak bazı halka arzlarda 1 lot, daha büyük bir hisseyi temsil edebilir. Detaylara mutlaka bakmakta fayda var.
3. Borsada İlk İşlem Günü Ne Anlama Gelir?
Bir şirket halka arz olduktan sonra, borsada ilk kez işlem görmeye başladığı gün “ilk işlem günü”dür. Bu gün genelde yüksek dalgalanmalara sahne olur.
Yatırımcılar bu gün hem büyük kazançlar hem de ciddi risklerle karşılaşabilir. Heyecana kapılmadan, şirketin uzun vadeli potansiyeline odaklanmak en sağlıklı yaklaşımdır.
4. Temettü Nedir? Temettü Verimi Ne İfade Eder?
Temettü, şirketin kârından ortaklarına dağıttığı paydır. Yani yatırımınızın sadece değer artışıyla değil, aynı zamanda gelirle de karşılık bulmasıdır.
Temettü verimi = Yıllık temettü / Hisse fiyatı. Bu oran, hisseye yatırım yaparken elde edilecek yıllık getiri oranını gösterir. Ancak yüksek temettü verimi her zaman iyi demek değildir. Şirketin sürdürülebilirliğine de dikkat etmek gerekir.
5. Bedelli ve Bedelsiz Sermaye Artırımı Ne Demek?
– Bedelli sermaye artırımı: Şirket, sizden para isteyerek sermayesini artırır.
– Bedelsiz sermaye artırımı: Şirket iç kaynaklardan (örneğin geçmiş kârlar) sermaye artırır ve size ücretsiz hisse verir.
Her iki durumda da lot sayınız artabilir ama bu değer artışı anlamına gelmeyebilir. Özellikle bedelli artırımda nakit çıkışı da olduğu için detaylı incelemek önemlidir.
6. Şirket Değerleme Nedir? Hangi Yöntemler Kullanılır?
Bir şirketin değerini belirlemek yatırımcı için kritik bir beceridir. En yaygın yöntemler:
* İndirgenmiş Nakit Akımı (DCF)
* Piyasa çarpanları yöntemi (F/K, FD/FAVÖK)
* Net Aktif Değeri (NAD)
Bu yöntemlerle şirketin adil piyasa değeri hesaplanır ve hisse fiyatı bu değere göre kıyaslanır. Yatırım yapmadan önce değerlemeye mutlaka göz atın.
7. Borsa ve Ekonomi İlişkisi: Veriler Hisseleri Nasıl Etkiler?
Faiz, enflasyon, büyüme, işsizlik gibi ekonomik göstergeler borsayı doğrudan etkiler. Örneğin:
– Faiz artarsa, hisse senetleri cazibesini yitirebilir.
– Enflasyon yükselirse, maliyetler artar, kârlar düşer.
Borsada işlem yaparken sadece şirket değil, içinde bulunduğu ekonomik ortamı da anlamak şarttır.
8. Yatırımcı Psikolojisi: FOMO, Sabır ve Strateji
Yatırımda psikoloji en az bilgi kadar önemlidir. FOMO (Fear of Missing Out – Fırsatı Kaçırma Korkusu), yatırımcıyı acele kararlar almaya iter.
Sabırlı olmak, stratejiye sadık kalmak ve duygusal dalgalanmalara kapılmamak uzun vadede başarıyı getirir.
9. Uzun Vadeli Yatırım vs Kısa Vadeli Al-Sat
Her yatırımcı tipi farklıdır. Ancak uzun vadeli yatırım:
– Daha az stresli,
– Vergi açısından daha avantajlı,
– Şirket büyümesinden doğrudan faydalanma imkanı sunar.
Kısa vadeli al-sat ise iyi bilgi ve disiplin ister. Her iki yaklaşımın da artı ve eksileri vardır. Kendinize en uygun olanı seçin.
10. Finansal Tablolara Giriş: Gelir Tablosu ve Bilançoda Neye Bakarız?
Yatırım yaparken şirketin finansal sağlığını anlamak için:
– Gelir tablosunda: Satışlar, brüt kâr, net kâr önemli göstergelerdir.
– Bilançoda: Varlıklar, borçlar ve özsermaye dikkate alınır.
Borç/Özsermaye oranı, kârlılık marjları, likidite oranları gibi metrikler de şirketin dayanıklılığını gösterir.
Serinin devamı için takipte kalın. Yatırım bilginiz büyüdükçe, riskler küçülür!